Z tego artykułu dowiesz się:
- Które praktyki marketingowe będą uznawane za nieuczciwe
- Jak będą chronieni konsumenci zawierający umowy poza lokalem
- O nowych obowiązkach informacyjnych przy obniżkach cen
- O usługach “opłaconych” danymi i usługach dostarczania treści cyfrowych bez wykorzystania trwałego nośnika.
Dyrektywa Omnibus to zmiany, które będą głęboko ingerować w dotychczasową działalność przedsiębiorców prowadzących obrót konsumencki. To także szereg nowych obowiązków informacyjnych.
Marketing prawdę Ci powie?
O marketingu, który wprowadza w błąd pisano i mówiono już nie raz, ale jak widać na poniższym przykładzie wciąż jeszcze wiele pracy przez sprzedającymi.
Zacznijmy od produktów, które mają podwójną jakość. Często bowiem zdarza się, że sprzedawca zapewnia, iż wprowadzane produkty są tej samej jakości, co produkty wprowadzone w innych krajach UE. Zdarza się jednak, że w rzeczywistości produkty te różnią się od siebie w istotny sposób składem lub właściwościami. Taką praktykę dyrektywa Omnibus określa wprost jako wprowadzającą w błąd.
Kolejna ważna zmiana to kwestia opinii o produkcie. Przedsiębiorca obowiązany będzie podać informacje o tym, w jaki sposób zapewnia, aby publikowane opinie pochodziły faktycznie od osoby, która nabyła produkt lub go używała. Chodzi więc w praktyce o ujawnienie źródeł opinii publikowanych w Internecie.
Większa ochrona dla konsumentów zawierających umowy poza lokalem przedsiębiorcy
Słyszeliście zapewne nie raz o pokazach, wykładach, wycieczkach, badaniach czy pobytach w sanatoriach, na których były sprzedawane produkty. Albo o domokrążcach.
Główną grupą narażoną na nieuczciwe praktyki w tym obszarze są osoby starsze, których zdolności poznawcze i zachowanie ostrożności w kontaktach handlowych z wiekiem ulega obniżeniu, co było nagminnie wykorzystywane przez przedsiębiorców i skutkowało dla konsumentów zawieraniem niekorzystnych dla nich umów.
Niejednokrotnie transakcje zawierane w tych warunkach są finansowe przez kupujących kredytem konsumenckim zaciąganym bezpośrednio przy zakupie. Po wejściu w życie zmian, zawieranie takich umów o usługi finansowe na pokazach lub podczas wycieczki będzie zabronione, a tak zawarta umowa będzie nieważna z mocy prawa.
Wyjątek dotyczyć będzie umów o kredyt konsumencki, zawieranych w domach konsumentów, podczas pokazów lub prezentacji, jeśli odbywać się to będzie na wyraźnie zaproszenie konsumenta. W celu większej ochrony konsumentów przewiduje się aż 30 dniowy termin na odstąpienia od tak zawartej umowy. Co ważne wprowadzony zostanie zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu do odstąpienia w przypadku powyższych umów.
Wraz z wdrożeniem zmian w przepisach konsument zyska także prawo odstąpienia od niektórych umów o usługi zdrowotne zawieranych poza lokalem lub na odległość. Chodzi o zakup usług opieki medycznej płatnych w systemie abonamentowym (pakiety medyczne), a ponadto o nabycie odpłatnych usług zdrowotnych, z wyłączeniem jednak nabycia wyrobów medycznych lub produktów leczniczych. W konsekwencji na przedsiębiorcach tych spoczywać będą obowiązki informacyjne względem konsumentów.
Pojawi się także zakaz sprzedaży wyrobów medycznych. Przedmiotowy zakaz dotyczy umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, a zatem obejmie m.in. sprzedaż na pokazach.
Obniżki cen oraz indywidualne dostosowanie ceny
Wyprzedaże to coś, na co wielu konsumentów czeka z wypiekami na twarzy. Szczególnie w internecie to niezwykle popularny sposób sprzedaży. Ale prawda jest taka, że nie jeden z konsumentów dał się złapać na tak zwaną sztuczną obniżkę. Praktyka polega na tym, że dosłownie na kilka dni (czasem nawet kilkanaście godzin!) przed planowaną promocją cenową, sprzedawca winduje cenę, aby w ten sposób wykreować wrażenie świetnej okazji.
Od momentu wejścia w życie dyrektywy, prezentując obniżoną cenę przedsiębiorca obowiązany będzie podać także informację o najniższej cenie tego towaru lub usługi, jaka była stosowana w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Dodatkowo, przedsiębiorca będzie musiał poinformować konsumenta o indywidualnym dostosowaniu ceny w oparciu o zautomatyzowane podejmowanie decyzji, jeżeli przedsiębiorca stosuje takie rozwiązania.
Objęcie ustawą o prawach konsumenta umów opłacanych danymi osobowymi
To kolejna ważna zmiana idąca z duchem czasu. Przewiduje się bowiem wprowadzenie do ustawy przepisu rozszerzającego zakres jej zastosowania również do umów „opłaconych” danymi konsumenta.
Zmiany dotyczące wykonywania usługi albo dostarczanie wody, gazu, energii elektrycznej, gdy nie są one dostarczane w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, lub energii cieplnej przed upływem terminu na odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem i na odległość.
Zmiany dotyczą dwóch obszarów.
- Po pierwsze wskazano, że przepisy te dotyczą wyłącznie tych umów, na mocy których konsument zobowiązany jest do zapłaty ceny.
- Po wtóre, przewiduje się nowy obowiązek przedsiębiorcy w związku z wcześniejszym rozpoczęciem na żądanie konsumenta wykonywania usługi albo dostarczania wody, gazu, energii elektrycznej, gdy nie są one dostarczane w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, lub energii cieplnej.
Dotychczas na przedsiębiorcy ciążył obowiązek uzyskania od konsumenta wyraźnego żądania (przy czym w przypadku umów zawieranych poza lokalem żądanie to powinno zostać złożone przez konsumenta na trwałym nośniku). Po zmianie przedsiębiorca powinien również zażądać od konsumenta oświadczenia o przyjęciu do wiadomości informacji o utracie prawa do odstąpienia od umowy z chwilą jej pełnego wykonania przez przedsiębiorcę.
Nowe wymagania dla umów o dostarczanie treści cyfrowych niedostarczanych na trwałym nośniku
Zmiany zwiększają obowiązki przedsiębiorcy w obszarze wymagań warunkujących utratę przez konsumenta prawa odstąpienia od umowy. Obecnie konsumentowi nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy o dostarczanie treści cyfrowych, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa do odstąpienia od umowy.
Po zmianie wymagane będzie również, aby konsument przyjął do wiadomości informację o utracie prawa do odstąpienia od umowy oraz przekazanie przez przedsiębiorcę potwierdzenia otrzymania zgody na dostarczenie treści cyfrowych w okolicznościach powodujących utratę prawa odstąpienia od umowy.
Podsumowanie
Zmiany oznaczają nowe obowiązki informacyjne względem konsumentów oraz związane z tym nowe uprawnienia dla konsumentów, z drugiej zaś w pewnych obszarach przedsiębiorcy będą zmuszeni dostosować do nowych wymagań dotychczasowe zasady prowadzenia swojej działalności, a nawet jej zaprzestać.
W praktyce należy opracować nowe regulaminy sklepów internetowych, regulaminy świadczenia usług, wzory umów z konsumentami, wzory zgód udzielanych przez konsumentów, wzory odstąpienia od umowy, a także wzory not informacyjnych kierowanych do konsumentów. Ich przygotowanie będzie dla przedsiębiorców ogromnym wyzwaniem.
Dlatego zasadne jest podjęcie odpowiednich przygotowań już teraz.
Potrzebujesz wsparcia prawnego? Dowiedz się więcej na stronach specjalizacji Prawo konsumenckie oraz Prawo reklamy.